انواع حقیقت





 »جاذبه فقط یک ایده‌ی خوب نیست، قانون است«

     
واژه‌ی حقیقت(truth) کاربردی‌ترین و قابل‌اعتمادترین کلمه در توصیف جهان است. شاید بتوانید حقیقتی را نادیده بگیرید ولی قطعاً برای شما گران تمام خواهدشد، چون امور جهان مطابق با امیال شما نمی‌چرخد. حتی اگر از حقیقتی خوش‌تان نیاید و وانمود کنید که حقایق را نمی‌پذیرید، بازهم در اشتباهید و روش موثری را برای رسیدن به اهداف‌تان یا غنی‌کردن فرهنگ‌مان انتخاب نکرده‌اید.

    
اغلب تقسیم بندی‌های ما از انواع حقیقت، مربوط به گذشته یا زمان حال است که توانسته کار ما را برای دیدن و تایید حقایق آسان کند. ولی تقسیم بندی دیگری از حقایق براساس علت‌ها و تاثیرات هم وجود دارد:

️⁩ هویت(ldentity ) یک حقیقت برای توصیف است. دایره گرد است چون ما این‌گونه تعریف‌اش کرده‌ایم. شما می‌توانید بگویید که دایره چهار گوش است و ما را گیج کنید ولی کلمات وقتی کاربرد پیدا می‌کنند که ما با معنا و مفهوم‌شان موافق باشیم.

    
آدم‌های عوام‌فریب (Demagogues) از طریق بازی با هویت کلمات، ما را گمراه می‌کنند.

️⁩ اصولِ موضوعه (Axiomatic truth) حقایقی درباره‌ی سیستم هستند. برای مثال، اصول موضوعه‌ی پئانو ، درباره‌ی توصیف قوانین ریاضی است؛ حقایق مسلمی که سیستم براساس آنها بنا نهاده شده است.

    
اصول موضوعه‌ی اینشتین، نظریه‌ی نسبیت عام و خاص او بود که بر روی تکه کاغذی نوشت و ارائه کرد، نه با یک آزمایش تجربی. با اینکه آلمان در اواسط قرن پیش، در معرض صداهای بلندی بود که ادعا می‌کردند کارهای اینشتین بخاطر میراث او، نمی‌تواند حقیقت داشته باشد و نیز با افراد زیادی مواجه بود که با بدفهمی از کارهای انیشتین، او را تقبیح می‌کردند ولی در نهایت، استدلال انیشتین نگاه‌ها را تغییر داد.

    
اصول موضوعه مثل سایر حقایق، اهمیتی نمی‌دهند که شما از آنها سر در می‌آورید یا نه؛ به آنها باور دارید یا ندارید؛ آنها همچنان یک حقیقت باقی می‌مانند.

️⁩ حقیقت تاریخی (Historic truth) اتفاقی است که واقعا رخ داده است. ما می‌دانیم که اتفاق افتاده چون شواهد و مدارکی برجا مانده است.

️⁩ حقیقت تجربی (Experimental truth) شاید از آن بنیان‌های مفهومیِ اصول موضوعه (Axiomatic truth) بی‌بهره باشد ولی بر اساس بررسی‌های موشکافانه‌ای بنا شده است: عمر جهان به میلیاردها سال می‌رسد. تمام تجارب ما بطور مدام این را نشان می‌دهند.

    
حقیقت تجربی قادر است یک نقشه‌ی‌راه برای آینده در اختیارمان بگذارد: واکسیناسیون باعث ابتلا به بیماری اوتیسم نمی‌شود. جهان مسطح نیست. میزان دی‌اکسیدکربن در اتمسفر زمین درحال افزایش است.

    
تنها راه به چالش کشاندن یک حقیقت تجربی آنست که یک تجربه‌ی بهتر با قابلیت تکرارپذیری را به نماش بگذارید.

️⁩ تجربه‌ی شخصی( Personal experience truth) حقیقتی است که به شما بستگی دارد. یعنی واکنش شماست به اتفاقاتی که می‌توانید در اطرافتان ببینید و درواقع تفسیر شخصی‌تان از آن اتفاق است.

️⁩ و بالاخره، حقیقت فرهنگی (Cultural truth) را در نظر بگیرید که می‌تواند تغییر کند. حقیقتی که در این جمله خلاصه می‌شود:

آدم هایی مثل ما، اهل چنین کارهایی هستند.
 (people like us do things like this)

حقیقت فرهنگی فقط تا وقتی حقیقت می‌ماند که به انجام‌دادن آن ادامه دهیم و بعد تبدیل می‌شود به:

آدم‌هایی مثل ما، اهل کارهای دیگری هستیم.





نظرات