در اینجا به بیان ایدههایی
مرتبط با ظهور آرام آرامِ یک تراژدی و فاجعهای غمبار میپردازم تا شاید برای مقابله
با ترسها و انجام طرحهایی که هر روز داریم، کمکمان کند.
شما هر چه از یک کُنسرتِ پُر
سروصدا دورتر شوید، آرامتر میشود. اگر یک قطره شیمیایی در یک دریاچه انداخته شود،
هرچه بیشتر تهنشین شود، رقیقتر خواهد شد. ولی ویروس، ضعیفتر نمیشود و هربار از
نو شروع میکند و فرد جدیدی را آلوده میسازد. او کاملا ارگانیک و زنده است، تقسیم
میشود و گسترش مییابد. دچار تغییر و تکامل میگردد و از میزبان جدیدش، نیرو میگیرد.
◾️ویروسها واگیردار هستند.
اپیدمیولوژیستها R0 را اندازه
میگیرند. یعنی تعداد افراد سالمی که ویروس
را از یک فرد مبتلا میگیرند. مثلا یک ویروس R0 از ۳ ، یعنی هرکس که چنین ویروسی را دارد، سه نفر دیگر را هم آلوده خواهد کرد.
مشخص است که اگر R0 بالای ۱ باقی بماند، به معنی آن است که تکتک افراد
جامعه آلوده خواهند شد. ولی عملاً هرگز چنین اتفاقی نمیافتد. چیزی که رخ میدهد، شیفت
اعداد است. وقتی ویروس سرخجه (measles) در یک مدرسه ابتدایی قرار میگیرد، میتواند R0 از ۲۰ داشته باشد. ولی در طول زمان، بخاطر شرایط محیطی و
سایر عوامل، این عدد پایین میآید. در حال حاضر، در مورد ویروس کرونا (Covid-19) این
عدد، چیزی بین ۲ الی ۳ تخمین زده میشود. البته میدانیم که عدد بالای ۲ ، رقم خیلی زیادی است.
البته این چیزی شبیه ویروسهای
کامپیوتری است. هرچند یوتیوب این گونه عمل نمیکند ولی زیاد هم بیربط نیست. ویروس،
اراده، هدف یا آرزویی برای خودش ندارد ولی مادامی که ما آن را شناسایی نکنیم، بیوقفه
گسترش مییابد. R0 افزایش مییابد چون بیماری را افرادِ بظاهر سالم، با خود به این طرف و
آن طرف میبرند. تا وقتی که جلوی ازدحام افرادی که ظاهراً سرفه نمیکنند ولی میتوانند
ناقل باشند، نگیریم، اکتفاکردن به طرد یا دوری از افرادی که سرفه میکنند، کمکی نخواهد
کرد.
◾️ عوارض و تاثیرات یک ویروس، چیزی متفاوت از توانِ انتشار (virality) آنست.
ویروس سرخجه یکی از مسریترین
ویروسهایی است که میشناسیم. ولی خوشبختانه این ویروس، تعداد کمی از افراد مبتلا را
میکُشد. چون سرعت عفونت و توان انتشار آن بالاست، واکسیناسیون به یک امر فوری و ضروری
بدل میشود تا قربانیان کمتری بجا بگذارد.
◾️ فرار یا اجتناب از این اتفاق، کار خیلی سختی است.
ما همگی آموزش دیدهایم که
یک راه خوب برای مواجهه با استرس عاطفی، «خریدکردن» است. ولی در این مورد، چیز زیادی
برای خرید وجود ندارد! اغلبِ افراد سالمی که در معرض ویروس قرار بگیرند، اوقات ناخوشی
را سپری خواهند کرد ولی با مصرف مایعات و استراحت، کاملاً بهبود خواهند یافت. هرچند
ممکن است به پزشک برای درمان ذاتالریه یا شاید اکسیژن و دستگاه ونتیلاتور هم نیاز
پیدا کنید ولی ایننیاز به قدری نیست که آنها را بخرید و در خانه نگه دارید. با این
حال بهتر است اگر به تازگی دچار سرفه شدهاید، به پزشک مراجعه کنید و مورد معاینه،
تست آزمایشگاهی و درمان قرار بگیرید.
◾️اعداد بزرگ در فاجعهای غمانگیز، اعداد کوچک را از
دیدهها پنهان نگه میدارند.
اگر ۹۸٪ مردم، بیماری
را به سلامت پشت سر بگذارند، باز هم معنای آن این است که صدها، هزاران یا میلیونها
نفر نخواهند توانست. ممکن است شما شانس بیاورید ولی به هر حال، شانس است! یک تراژدی
و رویدادی غمبار، به آرامی در حال رخدادن است و قرار است خیلی از کسانی را که دوستشان
داریم، درگیر کند.
◾️ایدههای ویروسی
(Ideavirus) در رسانهها،
قبل از ویروسهای واقعی از راه میرسند.
یعنی ما دوبار ویروس را تجربه
میکنیم. یک بار وقتی رسانههای وحشتآفرین، ما را از ترس آکنده کنند و بار دوم، وقتی
ویروس واقعی از راه برسد.
◾️تغییرات R0 به خاطر ازدحام مردم و وجود مکانهای پرجمعیت
رخ میدهد.
«موزه لوور» به این خاطر بسته شد که عده
زیادی از مردم به طور واضح، مقدار میانگین گسترش ویروس را در آنجا تشدید میکنند.
◾️ماسکزدن، جادوی خوششانسی نیست.
افراد حرفهای در پزشکی،
بخوبی میدانند که چگونه با زدنِ ماسک، پوشیدن دستکش و رعایت بهداشت، خودشان را از
بیماریهای جامعه حفظ کنند. ولی ماسکهای تجاری N95 نمیتوانند جلوی ذرات ریز ویروس کرونا
را بگیرند. تماشای مردمی که ماسک به دهان، در فرودگاهها تردد میکنند، در حالی که
سطوحی را لمس میکنند که ویروسها میتوانند چند روز در آن سطوح وجود داشته باشند،
به روشنی گویای آن است که ایدهی «ماسک زدن» معجزه نمیکند و واقعاً نمیتواند از
چیزی پیشگیری کند. ولی «شستن دستها» جواب میدهد و اگر مداوم و درست انجام شود،
نسبتاً میتواند پیشگیری کند.
چیزی که هست، اگر هر شخصی
در کره زمین، برای سه هفته قرنطینه شود، میتوانیم با اطمینان به جلو حرکت کنیم
ولی جهان، خیلی مرتبطتر از این حرفهاست. ما فرهنگی جهانی از ارتباطات ساختهایم.
هم روابط دیجیتال و هم فیزیکال. حتی اگر قادر به آهستهسازی گسترش ویروس شویم،
قادر به متوقفکردن آن فرهنگ جهانی نخواهیم شد.
◾️کارهای خیلی زیاد و قاطعی میتوانیم برای ارتقاء
سلامت عمومی انجام دهیم.
همه میتوانند در برابر بیماریهای دوران کودکی و بیماریهای فصلی واکسینه شوند. همین کار به تنهایی میتواند جان هزاران نفر را در سال نجات دهد. ما میتوانیم کمپینهای قدرتمندی علیه «مستی در حین رانندگی» و علیه «سیگارکشیدن» به راه بیاندازیم. ما میتوانیم آلودگیها را از محیط زیست بزداییم و در مورد «آب پاک» و «بهداشت مناسب»، سرمایهگذاری کنیم. با این کار، سالانه میلیونها میلیون انسان، نجات خواهند یافت. هر کدام از این مسائل اگر حل نشوند، در مقایسه با ویروس کرونا، انسانهای بیشتری را خواهند کُشت. وحشتآفرینی چارهساز نیست و در چنین مواردی، تصمیمات مناسب و هوشمندانه، بسیار موثرتر از ایجاد آشفتگی و ترس است.
با آرزوی سلامتی،
آرامش
و پایان هر چه زودتر این
اوضاع.
️
نظرات
ارسال یک نظر